Eğirdir ve Beyşehir gölleri kritik seviyelerin altına düştü; ‘Bir damla su bile almayın’ uyarısı
Türkiye’nin en büyük doğal tatlı su göllerinden biri olan Eğirdir ve Beyşehir göllerinde su seviyesi kritik seviyenin altına düştü. Türkiye Doğa Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, kritik su seviyesinin Eğirdir Gölü’nde 11 cm, Beyşehir’de 14 cm olduğunu belirterek, özel kararlar içeren yasalara göre bir damla suyun dahi alınamayacağını söyledi. iki gölden
Tarım kesiminde iklim değişikliği, bol ve vahşi tarımsal sulama gibi konulara El-Nino sıcaklıkları da eklenince su kaynaklarının su seviyesindeki düşüş hızlandı. TTKD bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, Türkiye’nin en büyük doğal tatlı su göllerinden biri olan Eğirdir ve Beyşehir göllerinde su seviyesinin kritik seviyenin altına düştüğünü, Eğirdir’de DSİ’ye ait bazı noktalarda ölçüm cihazlarının ölçüm yapamaz duruma geldiğini belirtti.
Eğirdir ve Beyşehir göllerinin Türkiye’nin en büyük doğal tatlı su kaynaklarından biri olduğunu belirten Dr. Erol Kesici, “Bu göller stratejik öneme sahip olup, içme ve kullanma suyu olarak değerlendirilmektedir. Yıllardır bu göllerin korunması için çeşitli kanun ve yönetmelikler çıkarılmış olmasına rağmen. Uzun yıllardır her iki gölde de aşırı su kullanımından dolayı göl seviyelerinde yaşanan düşüş giderek artıyor.”
‘GÖLLER KRİTİK SEVİYENİN ALTINA DÜŞÜRSE BİR DAMLA SU ALINMAZ’
Son yıllarda alınan özel kararlar doğrultusunda kritik su seviyesi Eğirdir Gölü’nde 914,74 metre, Beyşehir Gölü’nde ise 1120,40 metre olarak belirlendi. Erol Kesici, “Bu iki gölün özel kanunlarında belirtilen kritik su seviyeleri düşürülürse bir damla su alınamayacağı belirtiliyor. Bir damla su, her iki gölde de belirlenen miktarların altına düştü.Bu rakam, “Değerler Eğirdir’de 914,70’in yaklaşık 11 santimetre, Beyşehir’de 1120,40’ın 14 santimetre altında” dedi.
SONDAJLAR 300 METREYE ULAŞTI
Bu iki gölün korunması için 10-12 yıl önce özel kararlar alınırken, belirtilen kritik su seviyesi önlemlerini kabul etmediklerini belirten Prof. Erol Kesici, “O yıllarda ‘Eğirdir Gölü için 914,74’ü kritik seviye olarak ayarlarsanız, bu göl için şimdiden ölüm fermanı hazırlamak anlamına gelir’ dedik. “Elma yetiştiricileri, üreticileri, besiciler, su ihtiyacının artması ve su bulamamaları nedeniyle panik ve isyan halindeler. Benzer şekilde, yeraltı su kaynakları da önemli ölçüde azalmıştır. Göllerin çevresinde ağır sondaj çalışmaları yapılıyor, 300 metreye kadar su çıkarılabiliyor” dedi.
ISLAK TARIM TEŞVİK ETMEYİN
İki göle bağlı bölgelerde tarımsal üretimde susuzluğun giderilememesinin çok ciddi bir sorun olduğunu anlatan Dr. Kesici, “Örneğin kalite ve verimdeki düşüşler söz konusu. dışarıdan gelen hastalıklar giderek azalmakta ve bu durum birçok solucan olayından dolayı daha çok kimyevi gübre kullanılmasına neden olmaktadır.Beyşehir ve çevresinde yıllardır söyleriz iklim kuru olmasına rağmen yine de sulu tarım Isparta gibi. “Türkiye’de ayçiçeği üretiminin yüzde 50 artmasına neden olan teşvikler, pancar ve yem bitkileri üretimi ve su ihtiyacı arttıkça bugün birçok çiftçi su bulamıyor. Hastalıklara karşı direnci giderek azaldı” dedi.
GÜNDE 1-2 CM RETRASYON OLUŞUR
Göllerdeki en büyük tehlikenin su seviyesinin kritik seviyenin altına düşmesi nedeniyle dip suları olduğunu belirten Dr. Kesici, “Dip suları hem sağlık açısından tehlikeli hem de birçok şekilde buharlaşmaya neden oluyor. her gün yaklaşık 1-2 santimetrelik bir durgunluktur.Su seviyesinin düşmesi sonucu şiddetli buharlaşma meydana gelir.Su seviyesi azaldıkça buharlaşma artar.Yeraltı suları hayati tehlike arz eder.Çünkü su seviyesinin artması sonucu sudaki mavi-yeşil algler, oksijen seviyesi giderek azalır ve siyanobakteriyel faaliyetler sonucunda artan kirlilik, bakteri konsantrasyonunu daha yüksek bir seviyeye çıkarır.
NE YAPILMASI GEREKİYOR?
Göllerde yetiştiricilik verimliliğinin giderek azaldığını vurgulayan Dr. Kesici, “Bu nedenle göllerin biyolojik su kotu kotlarının mutlaka korunması gerekiyor. Bölgede tarım ve üretim tarzının yeniden düzenlenmesi gerekiyor. Bilimsel sistemlerin yeniden düzenlenmesi gerekiyor. su kullanımında popülist yaklaşımlar yerine ihtiyaç vardır.Yıllardır üzerinde durduğumuz nokta iklimimiz nasılsa tarımımız,şehirlerimiz,köylerimiz buna göre düzenlenmeli.Yağmur hasadı mutlaka yapılmalı,suyun taşınması Açık sistemlerle gölet üretiminden vazgeçilmeli.Suyun arıtıldıktan sonra tekrar kullanılma zamanı geldi.Bu yüzden geri suları kesin kullanıp yağmur sularını toplamamız ve suyu çok uygun yönetmemiz gerekiyor” dedi.
